مطالعه و بررسی نسخه‌های خطی قرآن به کتابت بانوان دورۀ قاجار

نویسندگان

  • الهه پنجه‌باشی دانشجوی دکتری پژوهش هنر، دانشکدۀ هنر دانشگاه الزهرا، شهر تهران، استان تهران.
چکیده مقاله:

در بررسی‌های تاریخ معاصر ایران در عهد قاجار، نقش زنان در عرصه‌های اجتماعی و هنری کمتر مطالعه شده است. دراین‌خصوص، در منابع دست‌اول مطلب چندانی ذکر نشده است، زیرا اکثر تاریخ‌نویسان همت خود را وقف شرح حوادث سیاسی یا شیوۀ زندگی شاهان و رجال ‌کرده و در لابه‌لای تألیفات خود به‌صورت پراکنده و غیرمستقیم به مسائل اجتماعی و هنری زنان اشاره ‌کرده‌اند. این مقاله، ضمن بررسی شرایط اجتماعی و زندگی زنان دربار قاجار، فعالیت‌های هنری ایشان را به‌ویژه در حوزۀ کتابت قرآن کریم مطالعه می‌کند و به معرفی ویژگی‌های هنری نسخه‌های قرآن کریم می‌پردازد. مقالۀ حاضر از نوع تاریخی‌ـ‌‌توصیفی و روش گرد‌آوری اطلاعات آن از نوع اسنادی است. تصاویر مربوط‌به قرآن‌های مذکور از موزه‌های مربوط‌به کاخ گلستان، کتابخانۀ ملی ایران، آستان قدس رضوی و آستانۀ مقدسۀ حضرت معصومه(س) فراهم آمده است. نتیجۀ بررسی نشان می‌دهد که، به‌رغم کمبود منابع مکتوب دربارۀ زنان دربار قاجار، نقش آن‌ها در فعالیت‌های اجتماعی به‌ویژه مذهبی و هنری محدود نبوده است و در کتابت قرآن کریم و خوشنویسی با توانمندی شایسته آثار نفیسی بر جای گذاشته‌اند. 

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

مطالعه و بررسی نسخه های خطی قرآن به کتابت بانوان دورۀ قاجار

در بررسی های تاریخ معاصر ایران در عهد قاجار، نقش زنان در عرصه های اجتماعی و هنری کمتر مطالعه شده است. دراین خصوص، در منابع دست اول مطلب چندانی ذکر نشده است، زیرا اکثر تاریخ نویسان همت خود را وقف شرح حوادث سیاسی یا شیوۀ زندگی شاهان و رجال کرده و در لابه لای تألیفات خود به صورت پراکنده و غیرمستقیم به مسائل اجتماعی و هنری زنان اشاره کرده اند. این مقاله، ضمن بررسی شرایط اجتماعی و زندگی زنان دربار ق...

متن کامل

بررسی ساختار محتوایی اجاره‌نامه‌های دورۀ قاجار

هدف: ، اجاره­ نامه­ ها ازجمله  اسناد شرعی، قضایی، مالی، خصوصی، و حکومتی هستند که می­توانند در نگارش تاریخ اجتماعی و اقتصادی به کار آیند. هدف این پژوهش شناساندن ارزش اجاره­ نامه ­ها  برای پژوهش­ های تاریخی و توصیف ساختار آنها  برای کمک به فهرستنویسی صحیح در آرشیوها است. روش/ رویکرد: 250 اجاره­نامه از آرشیوهای اسناد تاریخی بررسی شده است. یافته­ ها و نتایج: اجاره ­نامه ­ها دارای عناصر اصلی و فرعی ...

متن کامل

مطالعه تطبیقی پوشاک بانوان قاجار قبل و بعد از سفر ناصرالدین​­شاه به فرنگ (مطالعه موردی: لباس سنتی و لباس تجدد بانوان)

Clothing displays customs and habits of a society and can communicate with humans through its features. The type of women’s cover reflects how they are engaged in cultural and social activities. The occurrence of all-out developments in Europe during the Qajar period and Nasser-Din Shah’s trips to Europe and Iran’s relationship with the West initiated the challenges for Qajar women’s clothing. ...

متن کامل

تطبیق مصادیق اجتماعی زنان در دورۀ قاجار با جایگاه زن در نگارگری نسخۀ خطی هزارویک‌شب

منابع تصویری به‏جای‏مانده از آثار هنری دوران قاجار می‏تواند به‌منزلۀ یکی از مدارک معتبر جهت شناسایی هویت و نقش اجتماعی زنان در این دوره بررسی شود. از این منظر، نقاشی‏ها‏ی نسخة خطی هزارویک‌شب صنیع‏الملک، که از آثار ممتاز‏‏ نگارگری ایران در دوران قاجار است، این قابلیت را دارد که به‌منزلۀ مرجعی جهت شناخت بهتر زنان دورة قاجار بررسی شود. این نسخة مصور ویژگی‏ها‏ی منحصر‏به‏فردی دارد که آن را از دیگر ن...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 7  شماره 24

صفحات  5- 14

تاریخ انتشار 2012-12-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023